Por. Henryk Kołodyński – historia polskiego marynarza

Poznaj losy Henryka Kołodyńskiego porucznika Polskiej Marynarki Wojennej, wywiezionego w lutym 1940 r. z Kresów Wschodnich wraz z rodziną w głąb ZSRS. Materiały osobiste porucznika Kołodyńskiego pokonały tysiące kilometrów zanim trafiły do IPN.

Henryk Kołodyński w okresie służby w Polskiej Marynarce Wojennej (1942-1945)

Henryk Kołodyński urodził się w 1924 r. Do czasu wybuchu II wojny światowej mieszkał wraz z rodzicami we wsi Traugutówka w województwie wołyńskim, gdzie jego ojciec Hipolit, jako były ułan Wojska Polskiego otrzymał działkę i był jednym z osadników wojskowych na ziemiach wschodnich II RP. Po inwazji sowieckiej na Polskę rodzina Kołodyńskich padła ofiarą masowych deportacji Polaków z Kresów Wschodnich w głąb ZSRS. W dniu 10 lutego 1940 r. zostali oni wywiezieni na Syberię i trafili do wsi Polug (Obirkowo) w obwodzie wołogodzkim, gdzie Henryk pracował przy wyrębie lasu.

Henryk Kołodyński (stoi 7 z prawej) w okresie służby wojskowej podczas II wojny światowej

Po zawarciu układu Sikorski-Majski w lipcu 1941 r. i ogłoszeniu „amnestii” dla Polaków Henryk Kołodyński został zwolniony ze specposiołka (osady specjalnej dla deportowanych), dotarł do punktu koncentracji Armii Polskiej w ZSRS w Buzułuku (Uzbekistan) i wraz z Armią Andersa przez Krasnowodzk dotarł do Pahlevi w Iranie. Następnie w latach 1942-1945 służył w Polskiej Marynarce Wojennej.

Henryk Kołodyński (3 z lewej) w okresie służby w Polskiej Marynarce Wojennej (1942-1945)

Henryk Kołodyński (stoi 1 z lewej) podczas strzyżenia marynarza, lata 40. XX w.

Czapka marynarska typu brytyjskiego z archiwum Henryka Kołodyńskiego

Po demobilizacji w 1946 r. przebywał w Wielkiej Brytanii, a w 1955 r. wyemigrował do USA, gdzie zamieszkał na stałe. Z zawodu był fryzjerem. Na emigracji zaangażował się w działalność Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej – był komendantem (prezesem) Placówki nr 2 SWAP w Okręgu I (Chicago). Za swoje zasługi podczas II wojny światowej i aktywność w środowisku kombatantów był wielokrotnie odznaczany, m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, a w 2014 r. Minister Obrony Narodowej awansował go do stopnia porucznika. Henryk Kołodyński zmarł w 2016 r.

Żołnierze Polskiej Marynarki Wojennej w Wielkiej Brytanii, lata 40. XX w.

Polscy marynarze salutują gen. Władysławowi Sikorskiemu, lata 40. XX w.

Gen. Władysław Sikorski wśród żołnierzy Polskiej Marynarki Wojennej, fot. z archiwum Henryka Kołodyńskiego

Materiały osobiste Henryka Kołodyńskiego zostały przekazane do IPN przez Dariusza Olszewskiego mieszkającego obecnie w Chicago. Wśród przekazanych pamiątek znajdziemy fotografie i mundury Henryka Kołodyńskiego z okresu II wojny światowej i jego służby w Marynarce Wojennej, dokumentację związaną z powojenną działalnością w SWAP, a także film z pogrzebu porucznika Kołodyńskiego.

Henryk Kołodyński w okresie służby w Polskiej Marynarce Wojennej (1942-1945)

Mundur Polskiej Marynarki Wojennej z archiwum Henryka Kołodyńskiego

Mundur Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej, należący do Henryka Kołodyńskiego

Okruchy historii – czytaj i słuchaj